Hornsteinn – 60 ára afmælissýning
Listasafn Árnesinga / LÁ Art Museum | 2023-02-11 - 2023-08-20

Verið velkomin á opnun afmælissýningar Listasafns Árnesinga 11. febrúar klukkan 15:00, Sigurður Ingi Jóhannsson opnar sýninguna. Ókeypis aðgangur og öll velkomin. Sýningarstjórar eru Kristín Scheving og Zsóka Leposa.

Safnið býr yfir einstöku samansafni af um það bil 550 listaverka, allt frá merkustu meisturum íslenskrar myndlistar til atgervisgróskunnar í sveitunum í kring. Það var stofnað árið 1963 og er þar með fyrsta listasafnið á Íslandi sem tók til starfa utan höfuðborgarinnar. Því verður með réttu haldið fram að Bjarnveig Bjarnadóttir og synir hennar Loftur og Bjarni Markús hafi lagt hornsteininn að Listasafni Árnesinga með rausnarlegri gjöf listaverka úr sinni eigu til Árnessýslu árið 1963. Gjöf þeirra var 41 listaverk og héldu mæðginin áfram að gefa safninu verk fram til ársins 1986 og taldi safnið þá 75 listaverk. Það inniheldur verk merkustu meistara íslenskrar málaralistar á fyrri helmingi tuttugustu aldar: 19 málverk eftir Ásgrím Jónsson og verk eftir Kjarval, Gunnlaug Scheving, Jón Stefánsson og Þorvald Skúlason meðal annarra. Smekkur Bjarnveigar er eftirtektarverður sem og skynbragð hennar á nýja strauma eins og birtist í síðari gjöfum hennar. Hún lagði sig eftir verkum abstraktlistamanna (eftir Hörð Ágústsson og Kjartan Guðjónsson) en lagði líka mikið upp úr að gefa verk íslenskra kvenna, á borð við Björgu Þorsteinsdóttur, Þorbjörgu Höskuldsdóttur og Ragnheiði Jónsdóttur.

Bjarnveig Bjarnadóttir (1905-1993) var ættuð af Suðurlandi, móðir hennar var frá bænum Skipum nálægt Stokkseyri og faðir hennar var Skaftfellingur. Móðir hennar og Ásgrímur Jónsson voru systrabörn og hún var þar að auki skyld Einari Jónssyni myndhöggvara í móðurætt. Heimili hennar var þakið listaverkum að því marki sem veggjarými leyfði og var það ekki algengt á þeim árum að einstæðar mæður verðu öllu sparifé sínu í listaverk. Í ræðu sem hún hélt við Lista- og byggðasafn Árnessýslu árið 1974 sagði Bjarnveig: ,,Þessi málverk eru gefin af heilum hug og með ósk um að gjöfin verði til menningarauka fyrir sýsluna og lyftistöng fyrir komandi kynslóðir.“

Safninu var skipt upp árið 1992. Byggðasafn Árnesinga flutti í Húsið á Eyrarbakka en Listasafn Árnesinga starfaði á Selfossi fram til ársins 2001. Þá festi það kaup á húsnæði Listaskálans í Hveragerði og hefur verið þar til húsa allar götur síðan.
Tvö hundruð verk úr tré og litlar styttur ýmist úr marmara eða beini eftir Halldór Einarsson (1893-1977) eru stór hluti safnsins eða um þriðjungur þess. Hann fæddist á bænum Brandhúsum í Gaulverjabæjarhreppi. Tuttugu og níu ára gamall hélt hann vestur um haf og bjó í Bandaríkjunum í fjörutíu og þrjú ár. Hann fluttist aftur heim árið 1965 og fjórum árum síðar ánafnaði hann Listasafni Árnesinga öll verk sín ásamt tíu þúsund Bandaríkjadölum.
Halldór starfaði við tréskurð í Chicago og bjó lengst af á afviknum stað úti í skógi þar sem hann ræktaði með sér áhuga á dýra- og gróðurlífi. „Ég gat talað við þessi dýr – og fuglana líka – og þau skildu mig“, sagði hann síðar í viðtali. Við sýnum verk hans sem afhjúpa fyrir okkur djúpan skilning hans á náttúrunni og andanum.

Verður settur fókus á þessa frumkvöðla sem urðu til þessa að Listasafn Árnesinga varð að veruleika.
Þar að auki mun safnið sýna ný verk sem voru gefin sl ár, af myndlistarmönnum og td. Íslandsbanka, 2 verk eftir Ásgrím Jónsson en einnig eftir Þorbjörgu Höskuldsdóttur, Jóhannes Kjarval, Gunnlaug Scheving, Jón Þorleifsson og Jón Engilberts.
Stefnt er að því að nota tímann á afmælisárinu til að lagfæra ramma og verk þar sem þarf, rannsaka og taka nýjar ljósmyndir af verkunum og einnig gefa út sýningarskrá með úrval verka úr safneign.

Listamenn:
Arnar Herbertsson
Arngunnur Ýr Gylfadóttir
Ágúst F. Petersen
Ásgrímur Jónsson
Baltasar Samper
Björg Þorsteinsdóttir
Bragi Ásgeirsson
Brynhildur Þorgeirsdóttir
Einar G. Baldvinsson
Einar Hákonarson
Eiríkur Smith
Elfar Guðni Þórðarson
Erró
Eyjólfur Eyfells
Finnur Jónsson
Gerður Helgadóttir
Guðjón Sigfússon
Guðlaug Hannesdóttir
Guðrún Tryggvadóttir
Gunnlaugur Blöndal
Gunnlaugur Scheving
Halldór Einarsson
Hans Christiansen
Hildur Hákonardóttir
Hörður Ágústsson
Höskuldur Björnsson
Ísleifur Konráðsson
Jóhann Briem
Jóhannes Kjarval
Jón Engilberts
Jón Jónsson
Jón Stefánsson
Jón Þorleifsson
Karl Kvaran
Kjartan Guðjónsson
Kristinn Pétursson
Matthías Sigfússon
Myriam Bat-Yosef
Páll Guðmundsson frá Húsafelli
Ragnheiður Jónsdóttir
Ragnheiður Jónsdóttir Ream
Rúrí
Sara Björnsdóttir
Sigrid Valtingojer
Sigríður Björnsdóttir
Sigríður Melrós Ólafsdóttir
Sigrún Harðardóttir
Sigurður Sigurðsson
Sigurjón Ólafsson
Sirra Sigrún Sigurðardóttir
Snorri Arinbjarnar
Valtýr Pétursson
Veturliði Gunnarsson
Þorbjörg Höskuldsdóttir
Þorvaldur Skúlason
Þórdís Erla Zoëga